98-200 Sieradz, ul. Grodzka 1, tel. 43 822 59 18, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Sieradzki Park Etnograficzny położony jest przy ul. Grodzkiej 1, między Żegliną a Zalewem Paradzianka, w pobliżu "Wzgórza Zamkowego". Na uwagę zasługuje zagroda z przełomu XIX i XX wieku, zrekonstruowana na bazie obiektów pochodzących z różnych miejscowości, z zachowaniem układu typowego dla wsi sieradzkiej. W jej skład wchodzą: chałupa szerokofrontowa z Sieradza - Męki z 2 poł. XIX wieku, stodoła z Rudy pochodząca z początku XX wieku, budynek inwentarsko - gospodarczy (obórka z wozownią) pochodzący ze wsi Wiertelaki gm. Brąszewice z przełomu XIX i XX wieku oraz sołek drewniany - "kumora" z około 1810 r. pochodzący z Brąszewic Zabrodzia. Kolejnym elementem architektonicznym, który znajduje się na terenie SPE jest wiata ekspozycyjna, w której prezentowane są narzędzia rolnicze.

Fot. Katarzyna Szwed

59-820 Leśna, Sucha, tel. 75 72 15 53, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Zamek Czocha jest jednym z najpiękniejszych zabytków Dolnego Śląska. Wzniesiono go z inicjatywy króla czeskiego Wacława II w XIII wieku jako twierdzę obronną. Położony jest malowniczo na granitowo-gnejsowym wzgórzu w dolinie rzeki Kwisy. W XVI wieku został przebudowany ze średniowiecznej warowni obronnej na okazałą rezydencję renesansową. Wielki pożar z 1793 roku zniszczył cześć budowli. Do 1912 został przebudowany przez znanego architekta berlińskiego Bodo Ebhardta zgodnie z wyglądem zachowanym na rycinie z 1703 roku. Stałą ekspozycją muzealną jest wystawa Śląsk 1857 – 1883: Kraina Parków i Ogrodów, Zamków i Pałaców w litografiach A. Dunclera (kopie litografii berlińskiego wydawcy i królewskiego księgarza dworskiego Alexandra Dunckera, który przedstawił w 16 tomach 960 litografii zamków i pałaców prowincji pruskich - w tym 227 śląskich). Zwiedzanie zamku możliwe jest tylko z przewodnikiem; w tym Sali Tortur i Muzeum Przedzamcza.

06-400 Ciechanów, ul. Zamkowa 1, tel. 23 672 40 64, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Zamek zbudowany został staraniem księcia Janusza I na przełomie XIV/XV w, na bagnach, w zakolu rzeki Łydyni, jako nizinny zamek obronny w drugiej połowie XIV w. Rozplanowany został na rzucie prostokąta o wymiarach 48 x 57 m i pierwotnej wysokości 5 m. Od strony południowej wybudowano dwie cylindryczne wieże, z których wschodnia służyła jako więzienie, a zachodnia za arsenał. W 1465 r. zamek oparł się najazdowi Krzyżaków, ale uległ znacznemu zniszczeniu. W 1818 r. ruiny weszły w skład Ordynacji Krasińskich. W latach 1916-1920 i drugiej wojny światowej teren zamku był miejscem licznych egzekucji. W zamku prezentowane są przykłady broni palnej i uzbrojenia ochronnego z XV/XVIII w.Do najciekawszych eksponatów prezentowanych na zamku należą: kopia dziecięca zbroi króla Zygmunta Augusta, skrzydlaty szyszak husarski oraz broń drzewcowa i hakownice.

83-406 Wąglikowice, tel. 58 686 11 30, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Muzeum powstało w 1906 roku jako pierwsze na ziemiach polskich muzeum na wolnym powietrzu. Urządzone zostało w XVIII-wiecznej podcieniowej chałupie wykupionej od miejscowego gospodarza Michała Hinza za sprawą osiadłych w tej wsi, w latach 90-tych XIX stulecia, Teodory i Izydora Gulgowskich. Plenerowa część Parku Etnograficznego obejmuje ponad 40 obiektów architektury ludowej z planowanych docelowo 80-ciu. Są to zagrody chłopskie i szlacheckie, chałupy i dworki, szkoła, kościół oraz wiatraki, kuźnia i tartak. Obiekty wyposażone są w tradycyjne sprzęty i urządzenia używane przez mieszkańców wsi. Muzeum, obok pracy naukowej i konserwatorskiej, zajmuje się popularyzacją kultury ludowej Kaszub i Kociewia. W zabytkowym kościele odprawiane są nabożeństwa w niedziele i inne święta oraz z okazji uroczystości rodzinnych.

42-500 Będzin, ul. Zamkowa 1, tel. 32 267 47 31, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Zamek będziński położony na wysokiej skarpie na lewym brzegu Czarnej Przemszy stanowi przykład budownictwa obronnego z połowy XIV w. Na pierwszym piętrze Zamku zaprezentowano broń palną, która wraz z akcesoriami strzeleckimi tworzy najliczniejszą grupę w zbiorze militariów. Kolekcja broni palnej, głównie zachodnioeuropejskiej, ilustruje rozwój myśli technologicznej w konstrukcji zamków - od zamka lontowego do iglicowego. Zobaczymy tu więc różne przykłady broni lontowej np. hakownicę lontową - jeden z najstarszych rodzajów broni palnej; kołowe arkebuzy i muszkiety a także broń skałkową i kapiszonową - długą i krótką. Z akcesoriów strzeleckich na wystawie pokazano prochownice muszkieterskie i myśliwskie (głównie rogowe) oraz ładownice - jedną turecką i dwie oficerskie kawalerii austriackiej. Na pierwszym piętrze zamku wyeksponowano także broń artyleryjską. Należą do niej moździerze i lufy armatnie małego kalibru.