11-520 Ryn, Plac Wolności 2, tel. 87 429 70 00, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Zwiedzanie rozpoczyna się na zewnątrz, od muru od strony tzw. "domu konwentu". Oryginalny zamkowy mur z dobrze zachowanym elementem zdobniczym w postaci ciemnej cegły oraz zarysów cegieł oryginalnych gotyckich łuków okiennych. Część Komturska to najstarsza część zamku, w której znajdował się między innymi Kapitularz (dawne miejsce spotkań i narad), Refektarz (jadalnia), zamieszkiwał tu Komtur oraz przebywali najbardziej znakomici goście. W czasie wizyt w zamku mieszkali Wielcy Mistrzowie Zakonu. Pierwszym, który gościł w Rynie w roku 1379 był Wielki Mistrz Winrich von Kniprode. Wśród zgromadzonych eksponatów znaleźć można takie niezwykłe przedmioty jak hełmy i szyszaki normańskie (X-XI w.), topory czekany (IX-X w.), topory rycerskie, włócznie na zwierza (VIII-XII w.), miecze półtoraręczne, które były na uzbrojeniu wojsk krzyżackich i polskich (XII-XIII w).

34-441 Niedzica, tel. 18 262 94 89, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Zamek Dunajec został wzniesiony ok. 1310 r. przez Kokosza Borzeviczy’ego stał się - obok innych węgierskich zamków umocnieniem północnej granicy królestwa węgierskiego. W posiadaniu kolejnych węgierskich rodów zamek przetrwał do 1945 r., chociaż już po I wojnie światowej, w 1920 r., wraz z częścią Zamagurza został włączony w obszar państwa polskiego. Muzeum gromadzi zabytki związane z zamkiem, relikty kamieniarskiego wystroju architektonicznego zamku, grafiki i ryciny z widokami zamku w różnych czasach oraz dokumentację historyczną. W zbiorach muzeum znajdują się także eksponaty etnograficzne z terenów Spisza, w tym ciekawa kolekcja zegarów. W 1996 r. zapoczątkowany został nowy zbiór. Zamek usytuowany jest na wzgórzu w odległości ok. 300 m w górę rzeki od osi zapory, ok. 30 m powyżej poziomu piętrzenia. Wzgórze zbudowane jest ze skałki wapiennej osadzonej na łupkach i marglach, znacznie poniżej obecnego dna Dunajca.

Fot. Halina Borucka

43-200 Pszczyna, ul. Brama Wybranców 1, tel. 32 210 30 37, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Muzeum Zamkowe mieści się w obronnym niegdyś zamku, przekształconym później w reprezentacyjną, trójskrzydłową rezydencję. W oparciu o zachowane oryginalne wnętrza oraz część wyposażenia z czasów Hochbergów, a także dzieła sztuki przywożone ze zrujnowanych wojną innych zamków śląskich, zdecydowano się na utworzenie muzeum wnętrz mieszkalnych, prezentujących wnętrza od renesansu po schyłek XIX wieku. Na stałych wystawach można zobaczyć wnętrza zamku z XIX w. (komnaty, salony, galerie, bibliotekę, schody paradne, westybul), a także zrekonstruowane wnętrza Apartamentów Cesarskich (sypialnia, garderoba, gabinet, salon), zbrojownię, prezentującą uzbrojenie europejskie i orientalne z okresu od XVI w. do lat międzywojennych XX w. Od 2001 r. można też zwiedzać Gabinet Miniatur, w którym zgromadzono ponad 200 miniatur, sylwetek i płaskorzeźb.

34-532 Czarna Góra, Zagóra 86, tel. 18 201 52 05, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

W północnej części Czarnej Góry, w osiedlu zwanym "Zagóra", stoi drewniana zagroda należąca niegdyś do tutejszej zamożnej rodziny Korkoszów. Części mieszkalne zagrody - sień, kuchnia, "wielka izba", "letnia izba" - usytuowane są jedna za drugą. W sieni, która przeważnie była wykorzystywana jako skład przedmiotów potrzebnych w gospodarstwie, znajdował się również warsztat stolarski. Jego właściciel wykonywał wszelkie niezbędne w gospodarstwie sprzęty, począwszy od mebli aż po naczynia. Są tu i inne sprzęty - drewniane naczynia na mleko i stępa, ręczne żarna. Z sieni wejście prowadzi na strych, czyli izbę, miejsce, gdzie w sąsiekach przechowywano ziarno, a w skrzyniach i dzieżach produkty żywnościowe. Kuchnia jest pomieszczeniem, w którym dawniej, zanim powstały izby, koncentrowało się życie rodziny. Tutaj spano, jedzono, gotowano strawę, pieczono chleb, przędło się len i wełnę.

Fot. Katarzyna Mieczkowska

18-414 Nowogród, Zamkowa 25, tel. 86 217 55 62, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie został otwarty 19.06.1927 r. jako Muzeum Kurpiowskie. Należy do dwóch najstarszych muzeów budownictwa ludowego w Polsce. Zbiory, w liczbie około 3000 eksponatów, pochodziły głównie z zasobów prywatnych Adama Chętnika i związane były z Kurpiowską Puszczą Zieloną. Obecnie na powierzchni około 3,5 ha znajdują się 23 budynki mieszkalne i gospodarcze z odpowiednim wyposażeniem oraz kilkadziesiąt obiektów tzw. małej architektury: barcie, kapliczki, studnie, bróg itp. Wszystkie budynki są konstrukcji zrębowej, z okresu od końca XVIII w. do I połowy XX w. z terenu Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Jest to obszar o specyficznej, tradycyjnej kulturze ludowej z charakterystycznym kurpiowskim ubiorem, rzeźbą, zdobnictwem i budownictwem drewnianym. Kurpiowskie chaty z ozdobnymi szczytami, śparogami, nadokiennikami, a także budynki gospodarcze m.in. spichlerze z podcieniami, ustawione na kamieniach reprezentują niemal klasyczne formy w drewnianym budownictwie ludowym.