Ekspozycję otwiera portret króla Kazimierza Wielskiego, który w 1345 roku Przemyśl i Ziemia Przemyska przyłączył do Królestwa Polskiego. W dowód wdzięczności i pamięci Władysławowi Jagielle, który nadał miastu przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim, mieszkańcy miasta w 1910 roku ufundowali tzw. tablicę grunwaldzką, której oryginał znajduje się w przemyskiej katedrze a kopia na wystawie. Rozkwit Przemyśla przypadł na wiek XV i XVI, kiedy miasto stało się ważnym ośrodkiem handlu i rzemiosła.

Liczne zabytki oraz materiały ilustracyjne zapoznają zwiedzających z początkami miasta, jednego z najstarszych ośrodków władzy w Polsce. Uwagę przyciąga grób wojownika z koniem oraz przedmioty stanowiące wyposażenie grobów "staromadziarskich" z końca IX i 1 poł. X wieku, odkrytych przy ul. Rycerskiej (obecnie Tokarzewskiego) w Przemyślu. Bogato reprezentowane są znaleziska ( broń, ozdoby, narzędzia, przybory, części stroju) pozyskane w wyniku badań archeologicznych na terenie grodu oraz innych.

Ekspozycja przygotowana w pomieszczeniach pierwszego piętra pokazuje wnętrza mieszczańskie z XIX i 1. poł. XX wieku. Kolejno prezentowane są zwiedzającym: Ekspozycja sprzętów i naczyń kuchennych z XIX I 1. poł XX wieku, Gabinet pana domu (kancelaria) z lat 20. XX wieku, Salon biedermeierowski z lat 1830-1860, Pokój stołowy (jadalnia) z początku XY wieku oraz Sypialnia z lat około 1885-1895. Wnętrza mieszkalne to przestrzeń życia ludzkiego z całą Jego prywatnością, potrzebami i upodobaniami.

Posiadający prawie siedemsetletnią historię herb Przemyśla jest jednym z najstarszych polskich herbów miejskich. Jego początki związane są z uzyskaniem przez miasto przywileju lokacyjnego na prawie magdeburskim i powstaniem w 2. poł. XIV w. kancelarii miejskiej. Herb Przemyśla zachowuje podstawowe reguły heraldyki: na tarczy, posiadającej -jak zwykle bywało w herbach miast królewskich -błękitne tło znajduje się czarny niedźwiedź, nad jego grzbietem- złoty krzyż kawalerski.

"Wielka izba", zwana także "szynkową" lub izbą ",na zadzi" w XVI-XVII - wiecznych kamienicach mieszczańskich była najbardziej reprezentacyjnym pomieszczeniem. Wielkość i bogactwo wystroju tworzyły odpowiednią przestrzeń dla rozmów o interesach oraz celebracji rodzinnych i towarzyskich uroczystości. Sklepiona lub nakryta drewnianym, belkowym stropem wspartym na jednym lub dwu ",tragarzach", zależnie od liczby okien, posiadała drewnianą lub "podwiedzioną olstrychem", czyli ceglaną, podłogę.

Ekspozycja prezentuje fajki historyczne, fajki z fortów Twierdzy Przemyśl oraz "walatówki". Na wystawie wyodrębniono fajki gliniane: jednorodne z wytwórni w Zborowskiem (poł. XVIII - poł. XIX w.) oraz lulki, tj. główki fajek złożonych - pochodzą one głównie z wytwórni austro-węgierskich; najstarsza została wydatowana na koniec XVII w. Cenny zbiór stanowią fajki z pianki morskiej, wśród nich wyróżniają się: milenijna węgierska, biedermeierowskie oraz fajki "z fałszywą datą".

Przemyśl jest starym ośrodkiem fajkarskim. Wiadomo, że już w połowie XIX wieku działały tutaj warsztaty wytwarzające fajki drewniane. Pod koniec wieku ich aktywność osłabła. Odrodzenie tej gałęzi rzemiosła nastąpiło w początkach wieku XX za sprawą Wincentego Swobody, przybysza zza południowej granicy, który osiedliwszy się w Przemyślu otworzył wytwórnię fajek. Niestety, nie mamy pełnego wyobrażenia o tym, jak jego wyroby wyglądały, gdyż pozostały po jego działalności tylko nieliczne dokumenty.

Na pierwszej kondygnacji, na planszach z fotografiami wykonanymi w obu przemyskich i w taciszowskiej ludwisarni Felczyńskich przedstawiono cykl produkcyjny dzwonu. Cykl ten nie zmienił się od średniowiecza. Produkcje rozpoczyna się od lepienia glinianego rdzenia, który nadaje formę wnętrzu dzwonu. Ostateczny kształt rdzenia formuje obrotowy wzornik-szablon. Potem na rdzeniu, również za pomocą obrotowego szablonu, kształtuje się gliniany pierwowzór przyszłego dzwonu tzw. "dzwon fałszywy".