18-230 Ciechanowiec, ul. Pałacowa 5, tel. 86 277 13 28, godziny otwarcia i ceny biletów, www

Decyzję o utworzeniu skansenu przy Muzeum podjęto w 1970 roku. W Skansenie zgromadzono 44 zabytkowe obiekty architektury drewnianej ( XVIII - pocz. XX w.), które ulokowano w trzech zespołach, z pełnym wyposażeniem wnętrz. Muzeum posiada punkty filialne w Drewnowie ( wiatrak z zagrodą młynarza) i Dąbrowie Łazy (wiatrak). Ekspozycję skansenowską tworzą stare, wiejskie budynki drewniane przeniesione z pogranicza Mazowsza i Podlasia, które ilustrują różne typy architektury i techniki budowlanej, a ich wnętrza prezentują warunki życia różnych warstw społecznych wsi. Zespół został podzielony na trzy ekspozycje plenerowe. W budynkach skansenu prezentowane są zbiory etnograficzne ilustrujące życie codzienne mieszkańców wsi i dawne rzemiosło wiejskie oraz hodowane są rodzime rasy zwierząt – owce wrzosówki, owce świniarki i kury zielononóżki kuropatwiane.

Fot. Mtths

05-085 Kampinos, Granica, tel. 22 725 01 23, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

W osadzie Granica, w Kampinoskim Parku Narodowym, znajduje się puszczański skansen. Skansen został utworzony w 1984 roku, w oparciu o istniejące obiekty zabytkowe (zespół zabudowań Nadleśnictwa Kampinos z 1919 roku). Wystawa budownictwa puszczańskiego, w skład którego wchodzą trzy zagrody (dwie kryte strzechą a jedna gontem) prezentuje zanikłe drewniane budownictwo ludowe Puszczy Kampinoskiej. Zagrody nazwane zostały od ostatnich właścicieli budynków mieszkalnych zagrodami Widymajera, Wiejckiej i Połcia. Zagroda „Widymajera”, prezentuje gospodarstwo zamożnego chłopa, typowe dla terenu Równiny Łowicko-Błońskiej. Zagroda druga, „Wiejckiej”, jest przykładem średniozamożnego gospodarstwa, typowego dla budownictwa ludowego tego terenu. Trzecia zagroda, „Połcia”, umiejscowiona jest oddzielnie, w strefie zaplecza usługowego skansenu.

33-331 Stróże 235, tel. 18 414 05 79, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Muzeum istnieje od 1977 roku, zostało założone przez Annę i Janusza Ksztelewiczów. W maju 2000 roku zakupili od znanego krakowskiego pszczelarza Bogdana Szymusika kolekcję uli, która stała się podstawą ekspozycji muzealnej. Właściciele wzbogacili kolekcję muzealną o dodatkowe zbiory. W kolekcji muzeum znajduje się ponad 100 uli: kłodowych, figuralnych, snozowych, ramkowych, a także słomianych kószek. Na szczególną uwagę zasługują: ul kłodowy - stojak dla pięciu rodzin pszczelich, zwany dla swojej rangi "Królem" i ul snozowy - Dzierżona - oba z 1822 roku i oba wpisane do rejestru zabytków. W zbiorach znajduje się także rarytas, zwłaszcza dla pszczelarzy - pierwszy ul ramowy na świecie, zwany od nazwiska konstruktora "Ulem Hubnera". Ule figuralne, zwłaszcza „Św. Ambroży” (patron pszczelarzy) i "Diabeł", bez którego nie można sobie nawet wyobrazić porządnej pasieki (w wierzeniach chronił on bowiem pszczoły i pszczelarzy od zła), budzą niekłamany zachwyt.

14-100 Ostróda, ul. Adama Mickiewicza 22, tel. 89 646 26 02, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Muzeum działa w zrekonstruowanym, gotyckim zamku, dawnej siedzibie komturów ostródzkich. Część ekspozycyjna zawiera w sobie wystawę stałą - "Z dziejów Ostródy i okolic" oraz salę, w której urządzane są wystawy czasowe. Na ekspozycję tę składają się zabytki związane z przeszłością ziemi ostródzkiej, od epoki wspólnoty pierwotnej do czasów nam współczesnych. Na uwagę zasługują dwie makiety ukazujące rozwój przestrzenny miasta. Pierwsza z nich przedstawia zabudowę Ostródy w XVI w., w układzie jaki uzyskało miasto wraz z lokacją średniowieczną. Drugi, znacznie większy model, przedstawia rozwój przestrzenny Ostródy u progu wieku XX. Zwrócić też należy uwagę na kolekcję ceramiki i broni z okresu średniowiecza oraz przedmioty użytku codziennego z XIX i XX w.

23-400 Biłgoraj, Nadstawna 32, tel. 84 686-04-84, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

W 1976 roku została otwarta Zagroda Sitarska, najlepiej zachowany zespół budynków reprezentujących tradycyjną zabudowę mieszczańską XIX wiecznego Biłgoraja. W oparciu o Zagrodę Sitarską prezentowane jest najbardziej charakterystyczne dla m. Biłgoraja - sitarstwo, będące w XVIII i XIX wieku głównym źródłem utrzymania jego mieszkańców. Zespół drewnianych zabudowań tworzących Zagrodę składa się z: domu mieszkalnego z roku 1810, o konstrukcji węgłowej przykrytego dachem gontowym, czterospadowym z gankiem od frontu o jednospadowym daszku wspartym na czterech słupach; budynków gospodarczych położonych w podwórzu; drewutni; spichlerza dwukomorowego; wozowni - wiaty; budynku inwentarskiego, z pomieszczeniami dla cieląt, koni, krów i trzody, w których aktualnie prezentowane są tradycyjne rzemiosła regionu biłgorajskiego (bednarstwo, kołodziejstwo, wyrów gontów, garncarstwo i olejarstwo).