Fot. Katarzyna Szwed

59-820 Leśna, Sucha, tel. 75 72 15 53, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Zamek Czocha jest jednym z najpiękniejszych zabytków Dolnego Śląska. Wzniesiono go z inicjatywy króla czeskiego Wacława II w XIII wieku jako twierdzę obronną. Położony jest malowniczo na granitowo-gnejsowym wzgórzu w dolinie rzeki Kwisy. W XVI wieku został przebudowany ze średniowiecznej warowni obronnej na okazałą rezydencję renesansową. Wielki pożar z 1793 roku zniszczył cześć budowli. Do 1912 został przebudowany przez znanego architekta berlińskiego Bodo Ebhardta zgodnie z wyglądem zachowanym na rycinie z 1703 roku. Stałą ekspozycją muzealną jest wystawa Śląsk 1857 – 1883: Kraina Parków i Ogrodów, Zamków i Pałaców w litografiach A. Dunclera (kopie litografii berlińskiego wydawcy i królewskiego księgarza dworskiego Alexandra Dunckera, który przedstawił w 16 tomach 960 litografii zamków i pałaców prowincji pruskich - w tym 227 śląskich). Zwiedzanie zamku możliwe jest tylko z przewodnikiem; w tym Sali Tortur i Muzeum Przedzamcza.

Fot. gento3

17-230 Białowieża, ul. Zastawa 66b, tel. 85 683 36 28, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Skansen w Białowieży prezentuje drewniane budownictwo ludności ruskiej Podlasia, Położony jest na terenie dawnej wsi Kropiwnik, zniszczonej przez hitlerowców podczas II wojny światowej. W 1983 roku grupa studentów białostockich, dokonała zakupu gruntów pod przyszły skansen. Pierwszym eksponatem był wiatrak-koźlak, sprowadzony do Białowieży w roku 1978 ze wsi Kotły koło Bielska Podlaskiego. Pochodził z 1925 roku. Z czasem zaczęły przybywać następne obiekty, drewniany płot pleciony z tzw. balasów (1983–84 rok), wzorowany na starych ogrodzeniach. Skansen w obecnej postaci to zasługa przede wszystkim prof. Anatola Odzijewicza, który od samego początku inicjował, organizował i kierował pracami przy rekonstrukcji kolejnych obiektów. W 2004 roku postanowiono udostępniać skansen turystom. Skansen obejmuje obszar ponad pięciu hektarów łąk między rzeką Narewką i ulicą Zastawą. Za rzeką rozciąga się ściana obszaru ochrony ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego.

44-177 Paniówki, ul. Podzamcze 6, Chudów, tel. 32 330 13 00, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Obecny renesansowy zamek zbudowano na planie zbliżonym do prostokąta o wymiarach 30 x 26 m. W środku założenia znajdował się niewielki dziedziniec z centralnie usytuowaną studnią. Muzeum bazuje na zbiorach powstałych dzięki prowadzonym od 2001 roku przez Fundację "Zamek Chudów" badaniom archeologicznym i obejmuje: piwnicę wieży (wystawa archeologiczna: zrekonstruowane naczynia ceramiczne, fragmenty średniowiecznej studni); kodygnację wejściową (zrekonstruowany system ryglowania bramy); - I piętro wieży (zrekonstruowany kominek, model zamku); II piętro wieży (wystawa dawnych zdjęć zamku); III piętro wieży (rekonstrukcja pomieszczenia mieszkalnego, XVI-wieczna latryna); IV piętro wieży (wystawa muzealna prezentująca kafle piecowe); ekspozycję na dziedzińcu (relikty murów i filarów odkryte podczas wykopalisk, studnię); lapidarium, w którym zgromadzone są fragmenty detali architektonicznych.

Fot. jamaka

75-420 Koszalin, ul. Młyńska 37-39, tel. 94 343 20 11, godziny otwarcia i ceny biletów, www

Skansen został utworzony w 1982 roku w wydzielonym Dziale Etnograficznym Muzeum w Koszalinie. W obrębie zbiorów można wydzielić następujące kolekcje: zabytki kultury pomorskiej, zabytki kultury jamneńskiej, zabytki grup przesiedleńczych oraz wytwory współczesnej sztuki ludowej i rękodzieła. W 1983 r. muzeum zakupiło i przeniosło na posesję muzealną zabytkową (z 1869 r.), szachulcową zagrodę rybacką ze wsi Dąbki. Służy ona działowi jako miejsce ekspozycji stałych; początkowo eksponowano w niej zabytki Pomorza i grup przesiedleńczych, od maja 2001 r. można w niej oglądać wystawę "Wyspa kulturowa. Wieś Jamno pod Koszalinem" w całości poświęconą kulturze jamneńskiej. Dział jest organizatorem dwóch konkursów: Rzeźba regionalna Pomorza Zachodniego, Ludowa i nieprofesjonalna twórczość plastyczna Pomorza Środkowego, którym towarzyszą wystawy pokonkursowe, a nagrodzone prace wzbogacają kolekcję współczesnej sztuki ludowej działu.

57-350 Kudowa Zdrój, ul. Pstrążna 14, tel. 74 8662843, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Muzeum położone jest na malowniczym zboczu w wiejskiej dzielnicy Kudowy Zdroju – Pstrążnej. Od strony zbocza zlokalizowana była kopalnia węgla kamiennego, obecnie nieczynna. Na najwyższym miejscu zbocza stoi zrekonstruowany wiatrak. Stąd roztaczają się piękne widoki na Śnieżkę i Karkonosze. Piękny, naturalny amfiteatr może pomieścić do 2.000 widzów. Wystawę stałą stanowią zabytkowe obiekty drewnianej architektury ludowej pogórza sudeckiego. Domy cieszą oczy nie tylko kunsztowną konstrukcją – dowodem mistrzostwa dawnych cieślów, ale i zachowanymi starymi meblami i sprzętami gospodarskimi z XVIII, XIX i początków XX w. Spacer po stoku skansenu z pięknymi widokami jest także przyjemnością i relaksem o każdej porze roku. Gratisowy poczęstunek pozostaje miłym wspomnieniem.