Początkom sztuki polskiej patronuje wielki mecenas na polskim tronie, Stanisław August Poniatowski. Zorganizowana przez niego polityka kształcenia polskich artystów za granicą, zamiast sprowadzania do Polski obcych, stanęła u początków nowoczesnego malarstwa polskiego. Termin "Oświecenie" przyjęty jako tytuł Sali I wynika z pluralizmu form stylistycznych (późnego baroku, rokoka, klasycyzmu rzymskiego i paryskiego i neoklasycyzmu) panujących na dworze króla oraz w kręgach magnaterii.
|
Tematyka przedstawień malarskich i rzeźbiarskich koncentrowała się przede wszystkim wokół portretu malowanego w różnych stylach - późnobarokowym (portrety Marcelego Bacciarellego), neoklasycystycznym (Jakub Tatarkiewicz, Portret księcia Józefa Poniatowskiego, marszałka Francji) i sentymentalnym (portrety Józefa Grassiego, Jana Chrzciciela Lampiego). Popularne były portery alegoryczne, zawierające treści moralizatorskie, odpowiadające dydaktycznemu przesłaniu epoki Oświecenia (Marceli Bacciarelli, Portret alegoryczny Stanisława Augusta Poniatowskiego z klepsydrą) lub odwołujące się wprost do kultury antycznej (Józef Peszka, Portret Teofili Radziwiłłowej jako Hebe).
Po abdykacji Stanisława Augusta i klęsce Insurekcji Kościuszkowskiej wzrosła potrzeba upamiętnienia współczesnych bohaterów narodowych, jak i osiągnięć dawnej Polski. Wynikiem zmiany odbiorcy była akceptacja dla słabych artystycznie obrazów, pod warunkiem, że ikonografia odwoływała się do polskiej kultury - literatury i historii, co w konsekwencji doprowadziło do kryzysu w poziomie wykształcenia artystycznego. W ciągu pierwszego ćwierćwiecza tradycja, zarówno królewska (Franciszek Smuglewicz, Bitwa pod Chocimiem), jak i szlachecka, sarmacka (Aleksander Orłowski, Scena batalistyczna (Potyczka), Scena batalistyczna (Walka o sztandar), Jan Bogumił Plersch, Scena batalistyczna), staje się elementem świadomości kulturowej, co rzutuje na tematykę przedstawianą w sztuce.
|
|