Zgromadzone dzieła łączy: romantyczna nastrojowość; romantyczna ikonografia, zwłaszcza w duchu narodowo-wyzwoleńczym: wybitny przywódca (Napoleon), szlachetny bohater walczący o wolność i najwyższe ideały rewolucyjne: wolność, równość, braterstwo (Dembiński, Kościuszko, ks. Józef), anonimowy żołnierz walczący o wolność (Krakusi). Reprezentowane są obrazy wielkich indywidualności polskiego malarstwa romantycznego (Michałowski, Kwiatkowski, Rodakowski i Grottger).

W sali znalazły się poza tym wybrane przykłady portretów pędzla P. Michałowskiego, a także pejzaże J. N. Głowackiego, A. Płonczyńskiego, T. Kwiatkowskiego jako przykład rozbudzenia zainteresowania malarstwem krajobrazowym, głównie rodzimym. Wnętrze katedry na Wawelu S. Świerzyńskiego prezentuje popularną wówczas tematykę oscylującą wokół ukazywania tzw. miejsc serdecznych, niezwykle istotnych dla narodowej historii i kultury.

Na potrzeby ekspozycji przyjęte zostało rozumienie romantyzmu jako zjawiska artystycznego obejmującego lata od schyłku XVIII w. do połowy XIX stulecia - całą formację kulturową, do której należała generacja artystów działających przede wszystkim w pierwszej połowie XIX stulecia. Podobnie jak w przypadku malarstwa europejskiego, w dziedzinie rodzimego malarstwa romantyzm charakteryzowała różnorodność postaw i poszukiwań twórczych, co zaowocowało rozmaitością tematyczną i stylistyczną dzieł. Romantyzm, jako okres w dziejach kultury nie posiada jednorodnego odbicia stylistycznego w sztuce. Dlatego należy raczej mówić o postawie romantycznej, o malarstwie okresu romantyzmu, niż o malarstwie romantycznym rozumianym jako jednorodny stylistycznie i wyodrębniony czasowo nurt w sztuce XIX wieku. Mimo trudności w jednoznacznej klasyfikacji (której do dziś brakuje, a kolejne wystawy i publikacje są świadectwem raczej pogłębiającego się zagubienia, niż odnajdywania metod klasyfikacji romantyzmu), ze względu na swe znaczenie dla całej polskiej sztuki XIX wieku.

Organizator: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach