32-300 Olkusz, ul. Szpitalna 32, tel. 32 754 44 55, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Olkuskie Muzeum Afrykanistyczne im. Bogdana Szczygła jest jedną z ciekawszych placówek muzealnych w Polsce, poświęconych kulturze i sztuce Czarnego Lądu. Powstało dzięki darom przekazanym przez Bogdana Szczygła - założyciela placówki (w 1971 roku), olkuskiego lekarza, pisarza, który spędził kilkanaście lat życia w Afryce oraz innych ofiarodawców. Zbiory liczące około 700 przedmiotów eksponowane są w 2 salach; reprezentują kulturę materialną i sztukę plemion Afryki Zachodniej: Dogonów, Mossów, Senufo, Hausów, Dżerma, Peul, a szczególnie saharyjskich Tuaregów. Znaleźć tu można: maski rytualne (m.in. maska plemienna pochodząca z Wybrzeża Kości Słoniowej), instrumenty muzyczne, kilimy, broń, ubiory, bransolety i inne ozdoby, rzeźby z drewna, odlewy z brązu, narzędzia i przedmioty domowego użytku, uprząż wielbłądzią itp.

32-300 Olkusz, Floriańska 5, tel. 32 643 28 45, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

W Muzeum można tu zobaczyć kolekcję sprzętu strażackiego, samochodów, konnych sikawek, hełmów, toporów i mundurów strażackich. Zgromadzono ponad 20 sztandarów z najstarszym sztandarem strażackim ufundowanym w 1885 roku. W gablotach prezentowane są medale i odznaczenia, stare monety i minerały. W osobnej sali zgromadzono pamiątki związane z walką o wolność Polski. Do najstarszych eksponatów Muzeum należy dzwon alarmowy z 1647 roku. Innym eksponatem jest sztandar ufundowany przez społeczeństwo Olkusza i przekazany Straży w dniu 5 maja 1885 r. Z tego też roku jest hełm skórzany ze złotym grzebieniem podarowany przez członków OSP naczelnikowi Chmielewskiemu w dniu jego imienin. Na uwagę zasługuje bogaty zbiór dokumentów od założenia OSP, w tym dużo fotografii, dyplomów, oraz zbiór sztandarów.

32-300 Olkusz, Rynek 20, tel. 32 641 41 85, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Muzeum mieści się w zabytkowej XVI-wiecznej kamienicy. Zbiory Muzeum Regionalnego PTTK w Olkuszu liczą 2112 muzealiów z dziedziny etnografii, górnictwa, historii, numizmatyki. Dawne przedwojenne zbiory, skompletowane przez działaczy PTK, wzbogaciły dary społeczeństwa oraz zakupy. Ekspozycja zajmuje cztery pomieszczenia o łącznej powierzchni 188 m2 i składa się z działów: górniczego, historii miasta i regionu olkuskiego, etnograficznego i sztuki (malarstwo i rzeźba). Historia górnictwa kruszców na ziemi olkuskiej - minerały i kruszce z kopalni olkuskich, narzędzia i sprzęt górniczy, makieta terenów górniczych i sztolni według ich stanu z XVIII w. Wśród zabytków związanych z historią miasta najciekawsze to najstarszy eksponat - fragment księgi miejskiej Olkusza z 1631 roku, ponadto pieczęcie miejskie, herby miasta. Z etnografii na uwagę zasługuje kolekcja świątków i rzeźb ludowych wykonanych przez miejscowych artystów.

32-300 Olkusz, Szpitalna 34, tel. 32 754 44 55, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Przy ulicy Szpitalnej 34 znajduje się zabytkowy Dworek, należący niegdyś do rodziny Machnickich. W Dworku można podziwiać meble z wikliny, drewna i sznurka. Wiklinowe portrety i pejzaże, postacie historyczne oraz literackie. O bogactwie wyobraźni artysty mówią "ołtarze historii", kompozycje poświęcone np. odsieczy wiedeńskiej czy powstaniu warszawskiemu. W zbiorach muzeum znajdują się także "strojeńce polskie". Wykonane ze sznura, nawiązują do tradycji barwnych makat i kilimów. "Zadaniem strojeńców jest stworzyć w otoczeniu człowieka nastrój poetycki. Szczególnie potrzebne jest to bogatej psychice polskiej, żądnej wzruszeń i urozmaiceń" - napisał kiedyś artysta. Prace zostały wyeksponowane w sposób nawiązujący do jednej z koncepcji artystycznych Wołkowskiego, nazwanej "mieszkaniem poetyckim".