Muzeum zostało oficjalnie otwarte 20 listopada 1950 roku. Mieści się w gotyckim zamku kapituły pomezańskiej wzniesionym w latach 1300 - 1330. Z zamku zachowało się skrzydło północne i zachodnie oraz 3 wieże narożne. Osobliwością są dwa wysunięte krużganki każde zakończone wspierającą wieżą - wielkim gdaniskiem i wieżą studzienną. Zbiory Muzeum reprezentuja kulturę materialna prawobrzeżnego Dolnego Powiśla, obejmują ziemię kwidzyńska, sztumską i suską. Muzeum posiada zbiory historyczne, przyrodnicze, etnograficzne, rzemiosła artystycznego oraz militaria, a wśród nich m.in. średniowieczne narzędzia tortur o ciekawych nazwach np.: skrzypce hiszpańskie, płaszcz hiszpański, kuna oraz pień i topór katowski, intarsjowane meble mieszczańskie z przełomu XVIII i XIX w., druki polskie wydawane w Kwidzynie, materiały zwiazane z plebiscytem na Powiślu; czasopisma polskie, kroniki, fotografie, plakaty i odezwy.
Pomysł utworzenia Muzeum w Kwidzynie zrodził się w 1945 roku, wkrótce po przekazaniu miasta w ręce polskiej administracji. Jego podstawę stanowić miały eksponaty ocalałe po niemieckim Heimatmuseum Westpreussen, założonym przez nauczyciela Waldemara Heyma w 1926 roku. Zbiory te początkowo miały zostać włączone do kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie, jednak dzięki interwencji ówczesnego starosty Wiesława Sztejnike, pozostały w Kwidzynie.
Ekspozycja archeologiczna / 4 - otwarta (3030, 0.59) Piwnica skrzydła zachodniego zamku mieści, zorganizowaną wspólnie z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej, ekspozycję poświęconą badaniom archeologiczno-architektonicznym na obszarze kwidzyńskiego Starego Miasta, a konkretnie na obszarze wschodniej i zachodniej pierzei przyrynkowej. Prezentuje ona wyniki badań przeprowadzonych w latach 1994-2001 przez zmarłego doktora Antoniego J. Pawłowskiego. |
Gdanisko - Ekspozycja etnograficzna / 5 - otwarta (2253, 0.44) To najbardziej charakterystyczny i zarazem najlepiej rozpoznawalny element architektury kwidzyńskiego zamku. Wieża obronna i sanitarna o wysokości 25 metrów. Pod ostrołukowym przelotem do roku 1569 przepływał strumień, który odprowadzał wszelkie nieczystości z zamku. Wieża połączona jest z zachodnim skrzydłem zamku na poziomie pierwszego piętra krytym pomostem o długości 54 metrów (najdłuższym spośród zachowanych), wspartym na pięciu ceglanych filarach. |
Kaplica / 0 - otwarta (2122, 0.41) Pomieszczenie na planie prostokąta, nad przelotem bramnym, posiada oryginalne, gwiaździste sklepienie gotyckie z około połowy XIV wieku. W przęśle południowym sklepienia, po stronie zachodniej zachował się średniowieczny zwornik z wypalanej gliny pokrytej glazurą. W średniowieczu wnętrze pełniło funkcję kaplicy zamkowej, po roku 1551 podobnie jak sąsiedni Refektarz Zimowy zajmował je zarządca zamku. |
Krużganki: północny i zachodni / 2 - otwarta (2158, 0.42) Pierwotnie niewielki dziedziniec Zamku Kapituły Pomezańskiej otoczony był krużgankami od północy, zachodu i południa. Krużganek południowy został rozebrany wraz ze skrzydłami wschodnim i południowym w 1798 roku. Krużganek północny zbudowany około połowy XIV wieku, posiada w niektórych partiach zachowane oryginalne gotyckie mury. Pięcioprzęsłowy, sklepiony krzyżowo. Zworniki i konsole o dekoracji roślinnej, z częściowo zachowaną polichromią. |
1. Dodane przez dorcus, w dniu - 27-08-2008 17:36 Już sama bryła zamku Kapituły Pomezańskiej robi wrażenie. Warto się wybrać do Kwidzyna, chociażby tylko po to, aby zobaczyć potężne gdański tegoż zamku. Bardzo dobra (*****) wystawa "Przyroda Polski Północnej". Wystarczy poprosić obsługę o uruchomienie multimediów i miły głos lektora oraz światło prowadzą nas przez znakomicie skomponowaną ekspozycję. To naprawdę warto zobaczyć! Czekamy na wystawę tego typu dotycząca etnografii regionu. Jak na razie jest to klasyczny przykład wystawy. (***) Narzędzia kar i tortur trochę rozczarowują - śmiało można zrobić coś lepszego (**). Również rzeźba barokowa i rzemiosło artystyczne nie wyróżniają się niczym szczególnym (***). Podsumowując: bryła i wystawa przyrodnicza plasują tę placówkę na dość dobrym poziomie. |
2. Dodane przez Ppp, w dniu - 27-02-2016 16:08 Największą atrakcją jest sama budowla. Wystawy nieco nieprzemyślane - brakuje ZWŁASZCZA opisu skrzyni, gdzie był trzymany Jurand ze Spychowa (w "Krzyżakach"). Opisy na wystawie "historycznej" umieszczone na tylnych ścianach gablot, zatem mało czytelne. Skansen w ganku do gdaniska ładny, bardzo dobra wystawa przyrodnicza. |
Źródła, więcej informacji
Grafika, tekst: Strona internetowa muzeum |