63–012 Dominowo, Grodziszczko 2, tel. 61 285 92 22, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

W 1963 ro­ku, na miejscu byłego grodu dokonano uroczystego otwarcia rezerwatu archeologicznego. W obrębie rezerwatu zwie­dzić można znajdującą się w pawilonie wy­sta­wowym ekspozycję przedstawiającą dzieje grodu i kasztelanii gieckiej oraz najważniejsze zabytki archeologiczne wydobyte podczas badań archeo­logicznych na terenie grodu i sąsiednich stanowisk. Część materiałów pocho­dzących z Giecza znajduje się także w Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy oraz w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu. Do najcenniejszych znalezisk należą: żelazny miecz, zdobiony złoceniami szyszak i grot włóczni, fagmenty kolczugi, żelazne groty bełtów, pozłacany szyszak, nożyce, klucz żelazny, osełki, monety (Szeląg, Gdański denar), ozdoby z brązu i srebra, grzebienie, wyroby z kości i poroża, ceramika.

42-207 Częstochowa, ul. Łukasińskiego 20, tel. 34 323 19 51, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Muzeum prezentuje jedno z największych poznanych w Polsce cmentarzysk z wczesnej epoki żelaza (750-600 lat p.n.e.). Cmentarzysko sprzed 2500 lat odkryto w 1955 roku w związku z pracami budowlano-ziemnymi prowadzonymi przy budowie trasy tramwajowej i wiaduktu. Na trwałe zakonserwowano 100 metrów kwadratowych cmentarzyska i zabezpieczono za pomocą odpowiedniej konstrukcji. Dookoła zbudowano galerię, a na niej w gablotach zorganizowano wystawę o kulturze łużyckiej do której przynależy cmentarzysko w Częstochowie-Rakowie. Poważna część cmentarzyska została zniszczona w trakcie prac ziemnych, pozostała znajduje się pod nasypem wiaduktu. Obszar cmentarzyska to niegdyś piaszczysta wydma położona na lewym brzegu nie istniejącego dziś strumyka.

Fot. Gilori

55-050 Będkowice, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Rezerwat obejmuje tereny dobrze zachowanego zespołu osadniczego Ślężan, który funkcjonował od VIII do XIII w. Na powierzchni około 50 ha obejmuje grodzisko i cmentarzysko kurhanowe. Grodzisko ma wymiary 65 x 75 m, posiada elipsowaty kształt, otoczone jest wałem obronnym. Na grodzisku urządzono skansen osadniczy w postaci dwóch chat z okrąglaków i studni. Na zachód od grodziska znajduje się miejsce spotkań archeologicznych z wiatą, paleniskiem i ekspozycją wystawienniczą. Po pn. stronie grodziska jest niewielki krąg kultowy, grobla ze średniowiecznym stawem oraz wał zewnętrzny. Cmentarzysko kurhanowe liczy około 7 kurhanów - stożkowych kopców ziemnych niekiedy zwieńczonych kamieniami. Część kurhanów zrekonstruowano i ogrodzono. Wejście główne do rezerwatu znajduje się na kulminacji drogi między Strzegomianami a Będkowicami i prowadzi przez bramę w palisadzie z drewnianymi postaciami wojów piastowskich.

62-800 Kalisz, ul. Bolesława Pobożnego 87, tel. 62 757 16 08, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Kalisz, dzięki pochodzącej z II w. po Chr. wzmiance Klaudiusza Ptolemeusza o starożytnej Kalisii, znany jest powszechnie jako "najstarsze z polskich miast". Po raz pierwszy w źródłach pisanych wspomniany on został przez Galla Anonima przy omawianiu zwycięstwa Bolesława Krzywoustego nad bratem Zbigniewem w trakcie walk toczonych pod koniec 1106 r., a jego przeszłość rozpoznano w miarę dokładnie w wyniku badań wykopaliskowych. Obecnie teren grodu wczesnośredniowiecznego w Kaliszu - Zawodziu stanowi Rezerwat Archeologiczny Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej. Na jego terenie w 2007 r. przeprowadzono zakrojone na szeroką skalę prace rekonstrukcyjne związane z zagospodarowywaniem przestrzennym jego wnętrza. W ich trakcie odtworzono bramę wejściową z mostem, palisadą i ostrokołem.

38-207 Trzcinica, Przysieki, tel. 13 440 50 40 w. 102 , godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

W Trzcinicy odkryto najstarsze w Polsce, silnie ufortyfikowane osady z początków epoki brązu ludności grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej, pierwszą po północnej stronie Karpat obronną osadę zakarpackiej ludności kultury Otomani-Füzesabony. Znajduje się tu monumentalne grodzisko wczesnośredniowieczne, najstarszy gród słowiański i najlepiej do dziś zachowany obiekt obronny z tego okresu w Małopolsce. Znaleziono tu ok. 150 tysięcy różnego rodzaju zabytków, w większości dotąd nieznanych w Polsce, często unikalnych w skali europejskiej. Gród składa się z placu centralnego, otoczonego wałem, zwanego majdanem, oraz trzech dalszych pierścieni wałów, zbudowanych w odstępach 60, 70 m, tworzących tzw. podgrodzia, które broniły majdanu od strony najłatwiejszego dostępu. Drugim wałem zewnętrznym zabezpieczono także część majdanu grodziska i podgrodzia. Wyjątkowe znaczenie ma odkryty tu skarb srebrny składający się z prawie 600 zabytków (w tym 2 złote, monety, ozdoby, siekańce i placki srebrne, okucie pochwy miecza, o bardzo wysokim poziomie artystycznym, wykonane prawdopodobnie w okolicach dzisiejszego Tallina).