Bogatą historię Leszno zawdzięcza swym właścicielom: reprezentantom rodów Leszczyńskich i Sułkowskich. Najstarsze dzieje grodu i lata świetności miasta za Leszczyńskich przedstawiają archiwalia, wyroby artystyczne, starodruki i kartografia. Ewenementem w skali muzealnictwa polskiego jest prezentowany na ekspozycji miecz bojowy z XIII w. Stanowił prawdopodobnie własność Przemysła II, króla Polski. Przedstawienie figuralne na głowni miecza czyni go jednym z najciekawszych okazów w Polsce.

Ważnymi i cennymi przedmiotami są również wystawione wyroby, pochodzące z warsztatów rzemieślniczych Leszna i regionu. Licznie prezentowane: tłoki pieczętne, sztance rzemieślnicze, obesłania, zamki do bram zdobione dekoracyjnym ornamentem, skrzynki cechowe, różnego rodzaju kubki, dzbany, puchary, wykonane z cyny. Te ostatnie pochodzą przeważnie z warsztatów śląskich, kilka obiektów jest pochodzenia leszczyńskiego.

Na szczególną uwagę zasługują: obesłanie leszczyńskiego cechu rzeźnickiego z XVIII w., książka kroju leszczyńskiego cechu krawców z XVIII w. i statut cechu pasamoników (pasmanteria) z 1692 r., potwierdzony przez właściciela miasta, Rafała Leszczyńskiego, ojca króla Polski - Stanisława, a następnie przez Józefa Aleksandra Sułkowskiego. Poza przedmiotami dotyczącymi warsztatów rzemieślniczych obejrzeć można zegary (kominkowe i ścienne), wyroby z porcelany i szkła, pochodzące z XVIII, XIX i XX w., z różnych manufaktur polskich i europejskich.

Znacznie mniejszą część ekspozycji zajmują wyroby rusznikarskie: broń biała, drzewcowa i palna. Prezentowane są: pistolety skałkowe i kapiszonowe, prochownice, halabardy i partyzany.

Organizator: Muzeum Okręgowe w Lesznie