Muzeum zostało utworzone w 1963 roku z inicjatywy miejscowych regionalistów. Przez minione dziesięciolecia zgromadzone zostały tysiące eksponatów, pamiątek i dokumentów świadczących o bogatej historii Żnina i Pałuk. Wystawa "Etnografia Pałuk" prezentuje rzeźbę, hafty ludowe, plecionkarstwo, zdobnictwo wnętrz oraz różne sprzęty i narzędzia używane w przeszłości w gospodarstwach pałuckich. Zbiory etnograficzne gromadzone były zarówno w okolicach Żnina, jak i innych pałuckich miejscowości: Kcyni, Szubina, Damasławka, Wągrowca, Rogowa i Gąsawy. Na wystawie "Historia żnińskiego drukarstwa" eksponowane są zabytkowe maszyny drukarskie, monotyp, linotyp, odlewarka linii topograficznych, kaszty zecerskie, prasy introligatorskie, zszywarki, złociarka do zdobienia okładek książek, gilotyna do cięcia papieru itp.
Muzeum mieści się w zabytkowych obiektach centrum Żnina w budynku nagistratu wzniesionego na początku XX wieku oraz gotyckiej wieży ratuszowej z XV wieku.
