30-547 Kraków, ul. Basztowa, tel. 12 422 98 77, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Barbakan został zbudowany w końcu XV w. Był najmocniejszym elementem północnej fortyfikacji miasta Krakowa. Został wzniesiony w latach 1498-1499 za panowania Jana Olbrachta w obawie przed najazdem włosko-tureckim. Stanowi wycinek koła o średnicy wewnętrznej 24,40 m, a grubość murów sięga powyżej 3 m. Jest to gotycka budowla z siedmioma wieżyczkami. Dawniej był połączony z Bramą Floriańską, a jego głównym zadaniem była jej obrona. Barbakan był twierdzą prawie nie do zdobycia. Pierwszy poważny egzamin zdał w 1587 r. Atak wojsk arcyksięcia Maksymiliana Habsburga został odparty, a pretendent do tronu polskiego był zmuszony do odstąpienia miasta. Drugie oblężenie Krakowa miało miejsce w okresie potopu szwedzkiego, w 1655 r. załoga Barbakanu skapitulowała z powodu wyczerpania amunicji i głodu. Obecnie barbakan jest oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Fot. oclahomapl

73-110 Stargard Szczeciński, Park Piastowski 1, tel. 91 578 38 35, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Basteja (niska, przysadzista baszta obronna, bastion, pojawiła się we Włoszech w związku z rozpowszechnieniem sie broni palnej, stosowana do XVI wieku) wzniesiona została na przełomie XV/XVI wieku w związku z przebudową południowego odcinka stargardzkich murów obronnych. Na ścianach zewnętrznych rozmieszczone zostały liczne otwory strzelnicze: kluczowe i szczelinowe. Na górze budowli znajdowała się platforma do ustawiania armat. W XIX wieku basteja przestała spełniać funkcję obronne. Podwyższono ją o jedno piętro i adaptowano na mieszkania, które między innymi zajmowała straż więzienna. W 1945 roku uległa ona zniszczeniu. W 1945 roku basteja została zniszczona i przez kilka dekad stanowiła ruinę.W 1980 roku została odbudowana i przekazana Muzeum. Obecnie w bastei eksponowane są zbiory broni myśliwskiej oraz ekspozycje czasowe. Basteja jest nieczynna do odwołania.

Fot. Radosław Drożdżewski

72-602 Świnoujście ul. Bunkrowa 2, tel. 515 920 993, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Fort wybudowany został w latach 1856-1863, przeznaczony do obrony portu przed nieprzyjacielską flotą. W fortowej kolekcji jest kilkaset eksponatów i kilka tysięcy zdjęć i dokumentów, związanych z historią miasta i Twierdzy Świnoujście. Cała ekspozycja przybliża odwiedzającym historię rozwoju świnoujskich fortyfikacji od czasów szwedzkich, aż po lata 70-te XX wieku. Wśród muzealiów są kule szwedzkie, którymi zbombardowano miasto w 1759 roku i wrak niemieckiego transportera, wysadzonego przez Niemców na bałtyckiej plaży w 1945 roku. Mniejsze eksponaty i zdjęcia prezentowane są w odnowionych wnętrzach Reduty. Zardzewiałe znaleziska w półkaponierze, a artyleria na placach. W kolekcji nie brakuje zabytków wyjątkowych i to nie tylko w skali Polski. Do takich należy kompletna kuchnię polowa wz. 1909, wyprodukowana w 1917 roku, czy peryskop do pancernej kopuły 20P7! Co najważniejsze część eksponatów można dotknąć, obejrzeć z bliska i zrobić sobie z nimi pamiątkowe zdjęcie.

87-100 Toruń, ul. B. Chrobrego 86, tel. 56 655 82 36, godziny otwarcia i ceny biletów, Ten adres email do muzeum jest ukrywany , www

Standardowy fort artyleryjski, zbudowany w latach 1878-1884 z betonu i cegły na planie pięciokąta wg projektu von Biehlera. Pierwotnie nosił nazwę "II - Yorck ". Jego zadaniem była obrona węzła kolejowego Toruń-Mokre i Toruń-Północ. Wzniesiony wg najnowszych zasad sztuki artyleryjskiej mógł przetrwać półroczne oblężenie, przeznaczony był dla załogi złożonej z dwóch kompanii piechoty oraz obsługi stanowisk artyleryjskich. Fort IV jako jedyny miał dodatkowe zewnętrzne obmurowania kaponiery zewnętrznej oraz fosy, zaś dojazdu doń bronił żelazny most zwodzony wiodący do głównej bramy wejściowej. W 1920 został przejęty przez Wojsko Polskie i oddany 63. pułkowi toruńskiemu, który ulokował tam kompanię ckm po przeprowadzeniu gruntownego remontu zdewastowanego przez wyjeżdżające wojsko pruskie fortu (fort został pozbawiony wszystkich mechanicznych elementów obsługi).

66-300 Międzyrzecz, Pniewo 1, tel. 95 741 99 99, godziny otwarcia i ceny biletów, e-mail, www

Największa atrakcja Ziemi Lubuskiej, jeden z najciekawszych i największych obiektów pomilitarnych w Europie. MRU (Międzyrzecki Rejon Umocniony) to potężny system poniemieckich fortyfikacji, wybudowany w latach 30 tych XX w. na pograniczu niemiecko – polskim, stanowiący element tzw. Ostwall – wału wschodniego. Położony jest pomiędzy Odrą i Wartą i rozciąga na odcinku ok. 100 km. Podziemne zaplecze niedokończonej baterii pancernej nr 8 - zespół ogromnych komór, które miały służyć jako magazyny amunicyjne dla artylerii. Obiekt nigdy nie został ukończony, dzięki czemu panuje w nim wyjątkowa, jaskiniowa atmosfera. Pętla Nietoperska jest obiektem ulubionym przez nietoperze, zlatują one tutaj na zimowisko. Zwiedzanie Pętli trwa od 1 do 2 godzin, zalecanie jest posiadanie pełnego obuwia ze względu na dużą wilgotność i stojącą miejscami wodę. Trasa czynna jest sezonowo w lipcu i sierpniu. Pętla Nietoperska położona jest 3 km na północ od Pniewa.