Jednymi z najważniejszych w kulcie chrześcijańskim naczyń liturgicznych są kielichy, używane do sprawowania liturgii mszy św. Najstarszymi eksponatami w naszych zbiorach są późnogotycki kielich pomorski z końca XV w., oraz o sto lat młodszy kielich wykonany w Żarach, o formach noszących jeszcze wiele cech sztuki gotyckiej, ale ozdobiony renesansowym ornamentem groteskowym, w formie wici roślinnej z wkomponowanymi motywami figuralnymi i zwierzęcymi oraz kwiatami i owocami.
|
Z XVII i XVIII w. pochodzą kielichy prezentujące barokowe i rokokowe formy i ornamentykę. Na uwagę zasługuje tu wytworny, smukły kielich z 1742 r. autorstwa jednego z najwybitniejszych złotników gdańskich Jana Gotfryda Schlaubitza. Z epoki klasycyzmu pochodzi, stanowiący dużą rzadkość muzealną prawosławny kielich mszalny, wykonany w Moskwie, a przekazany cerkwi w Porzeczu na Wileńszczyźnie.
Dwie monstrancje z 2 poł. XVIII w. prezentują (wprowadzony przez papieża Klemensa XI w 1705 r.) typ monstrancji o glorii w formie słońca, z okrągłą oszkloną puszką, otoczoną promieniami.
Ciekawą grupą eksponatów są srebrne plakietki wotywne z XVIII w., będące wyrazem bardzo powszechnego niegdyś w Polsce zwyczaju ofiarowania wot w intencji uproszenia łaski lub dziękczynienia za jej otrzymanie. Plakietki takie zawieszano wokół ołtarzy otoczonych szczególnym kultem.
Wśród naczyń srebrnych związanych z ceremoniałem kościelnym wyróżnia się łódka na kadzidło, stanowiąca doskonały przykład form złotnictwa barokowego, nawiązująca do kształtów "nautilusów", czyli popularnych w dobie baroku pucharów wykonanych z muszli ślimaka oceanicznego.
W grupie kilku krucyfiksów i pacyfikałów, na szczególną uwagę, ze względu na rozbudowany program ikonograficzny, zasługuje krzyż prawosławny z 1 ćw. XIX w. wykonany w Kazaniu. Na wystawie prezentowany jest jego rewers, z przedstawieniem "Arma Christi" czyli narzędzi męki Chrystusa.
|
|