Galeria Sztuki Polskiej XX wieku - Wystawa stała

Kolekcja ukazuje najcenniejsze obiekty sztuki polskiej z lat 1945-1955; wiele z nich należy do podstawowego kanonu powojennej sztuki polskiej. Główną część ekspozycji lat 40. stanowią obiekty związane ze słynną I Wystawą Sztuki Nowoczesnej w Krakowie (1948) oraz powstałe w tym samym czasie Powidoki słońca Strzemińskiego. Wśród prac nowoczesnych, wyróżnić zwłaszcza wczesne obrazy Tadeusza Kantora z lat 1945-1947. W Galerii znajduje się ok. 90 obrazów oraz 10 rzeźb.

Wraz z rokiem 1949 nadszedł czas estetycznego i politycznego dyktatu, którego wyrazem był realizm socjalistyczny zwany socrealizmem. Obok klasycznych dzieł tego gatunku jak: Matka Koreanka Wojciecha Fangora, Podziękowania traktorzyście Juliusza Krajewskiego czy Gertruda Wysocka - przodownica pracy Juliusza Studnickiego ukazane są nowoczesne wersje tematów związanych z nową rzeczywistością w wydaniu Tadeusza Kantora (Odbudowa i pokój), Henryka Stażewskiego (Współpraca), Alfreda Lenicy (Na budowie) oraz wpisujące się w nowy nurt prace klasyków (Manifest Wojciecha Weissa, Mówca Eugeniusza Eibischa, Mickiewicz-trybun ludu Zbigniewa Pronaszki).

Odrębną - i niedocenioną dotąd rolę - odgrywała w tym czasie sztuka "postępowych" artystów zachodnich, których prace obecne były na przekrojowych wystawach sztuki francuskiej i włoskiej prezentowanych w MNW w latach 40. Niektóre z nich trafiły na stałe do naszej kolekcji. Toteż obok obrazów artystów polskich w Galerii znajda się prace takich klasyków sztuki zaangażowanej w walkę klasową jak André Fougeron, Renato Guttuso, czy Gabriele Mucchi. Istotną rolę wiążącą artystów polskich ze sztuką Zachodu była również pamiętna wizyta Pabla Picassa w Polsce (delegata na Światowy Kongres Pokoju we Wrocławiu), której śladem pozostał podarowany Muzeum w roku 1948 zespół autorskiej ceramiki.

Sala przylegająca do Galerii na prawo od wejścia, stanowiąca łącznik z Galerią Malarstwa Polskiego została przeznaczona na zmienne prezentacje zespołów grafik.