Główną siedzibą Muzeum jest Dom Gotycki, zwany również Domem Kanoniczym, wziesiony na przełomie XV i XVI w. w obrębie miasta lokacyjnego dla potrzeb kanoników kolegiaty pw. św. Małgorzaty (aktualnie bazylika mniejsza) i przez nich do 1791 r. użytkowany. W latach 1958 - 1964 wnętrza obiektu zostały przebudowane i przeznaczone na cele muzealne. Dom Gotycki jest miejscem stałej ekspozycji dawnej sztuki z terenu Sądecczyzny i wystaw czasowych z dziedziny historii, kultury i sztuki. Wystawy stałe: "Sakralna sztuka cechowa XIV - XIX w." , "Zamek królewski w Nowym Sączu", "Galeria burmistrzów Nowego Sącza z przełomu XIX i XX w.", "Sztuka ludowa XVIII - pocz. XX w.", "Sztuka dworska XVII - XIX w.". Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja sztuki cerkiewnej XV - XIX w. z zachodniołemkowskimi ikonami oraz płaskorzeźba Wita Stwosza: Modlitwa w Ogrojcu - depozyt z parafii pw. Imienia Najświętszej Marii Panny w Ptaszkowej.
Dom skupia w sobie formy gotyckie renesansowe, barokowe. Południowy front zdobią dwa ostrołukowe gotyckie portale. Pierwszy późnogotycki z laskowaniem typu tzw. "długoszowego" z XV w. - odnaleziony w 1907 r. nieopodal kościoła św. Małgorzaty i będący jego własnością - wprawiony został w elewację w 1913 r. W najokazalszej sali na piętrze odkryto w czasie odnawiania fragmenty XVIII - wiecznej polichromii. Tylko cztery tak wielkie domy mieszkalne z XV w. znajdują się w Polsce: w Krakowie, Wiślicy, Sandomierzu i w Nowym Sączu.
Dawna sztuka Sądecczyzny / 0 - otwarta(1579, 0.42) Wystawa w zabytkowym budynku, będącym kiedyś domem kanoniczym, w większej części dotyczy sztuki sakralnej, prezentowanej w ramach ekspozycji sztuki cechowej XV-XIX w., dawnej sztuki ludowej XVIII-XIX w. oraz sztuki cerkiewnej XV-XIX w. Niewielkie przestrzenie w korytarzach zajmują wystawy poświęcone zamkowi w Nowym Sączu oraz burmistrzom miasta z doby galicyjskiej. W sali koncertowej prezentowana jest sztuka z sądeckich dworów i pałaców.
Eksponaty są najcenniejszymi, najlepiej zachowanymi obiektami ze zbiorów działu artystyczno-historycznego.
Nowy Sącz często odwiedzali monarchowie nadając liczne przywileje. W 1358 r. w mieście przebywał Kazimierz Wielki inicjując budowę zamku, na którym kilkadziesiąt lat później Władysław Jagiełło z księciem litewskim Witoldem przygotowali plan bitwy pod Grunwaldem. Swoich synów kształcił tu w latach 1469-1470 - pod okiem Jana Długosza i Kallimacha - Kazimierz Jagiellończyk.
O wadze królewskiego grodu stanowiły m.in. powstające klasztory (franciszkanie, norbertanie), a także ufundowanie w połowie XV wieku przez Zbigniewa Oleśnickiego kolegiaty i powołanie archidiakonatu.
Wiesław PIPREK - Przewodnik Tatrzański II klasy i Beskidzki I klasy... Posiadam uprawnienia państwowe przewodnika beskidzkiego I klasy, przewodnika tatrzańskiego II klasy, oraz przewodnika terenowego na woj. małopolskie i śląskie. Licencje Parków Narodowych: Tatrzańskiewgo, Pienińskiego, Babiogórskiego i Gorczańskiego. Posiadam uprawnienia instruktora przewodnictwa, oraz instruktora ochrony przyrody PTTK. Jestem wyróżniony odznaką honorową "Zasłuż... języki: polski
