Wystawa jest pierwszą w Opolu stałą prezentacją dokonań opolskich plastyków. Wybrano na nią 35 prac artystów zmarłych oraz żyjących, starszego pokolenia. W miarę możliwości starano się wybrać prace starsze (do lat 70.), pokazujące historię opolskiego środowiska artystycznego i różnorodne tendencje. Szczególne miejsce w ekspozycji zajęła twórczość Krzysztofa Buckiego (1936-1983) - najwybitniejszego opolskiego malarza omawianego okresu, laureata nagrody im. Jana Cybisa z 1974 roku.

Zasadniczy zrąb kolekcji stanowi porcelana stołowa, oprócz niej w zbiorze znajdują się figurki i przykłady wyrobów unikatowych, jak choćby wspaniała, ręcznie dekorowana waza z okresu międzywojennego. Wśród porcelany stołowej wyróżniają się naczynia neostylowe, często z bogatą dekoracją oraz formy projektowe w duchu "art deco" - geometryzującego wzornictwa przełomu lat 20. i 30. XX wieku.

Na wystawie prezentowanych jest 150 obrazów wybranych z kolekcji i eksponowanych chronologicznie. Najstarsze prace powstały w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Zwracają uwagę obrazy artystów kręgu polskiego realizmu i impresjonizmu, a także przedstawienia obrazujące popularne w owym czasie przedstawienia historyczne. W tej sali znajdziemy dzieła Józefa Chełmońskiego, Maksymiliana Gierymskiego, Jana Matejki, Juliusza Kossaka, Olgi Boznańskiej, Jacka Malczewskiego.

Pomieszczenie apteki znajduje się w południowo-wschodnim narożniku kolegium, zostało ozdobione polichromią - do dziś zachowało się jedno z malowideł na sklepieniu przedstawiające Chrystusa uzdrawiającego. Sklepienie udekorowano stiukowym ornamentem. Drugim zachowanym elementem dawnego wystroju jest apteczne okienko z rokokowym ornamentem. Niestety, nie przetrwały meble i wyposażenie apteczne. Muzeum w latach 80. XX w. otrzymało ruchome wyposażenie z przełomu XIX i XX z różnych aptek opolskich.

W kamienicy prezentujemy cztery mieszkania: każde w stylu, który obowiązywał w meblarstwie w latach 1890 - 1945. Oprócz mebli, sprzętów kuchennych i bibelotów, które tworzyły klimat domu, prezentowane są różne sposoby ogrzewania pokoi - piece kaflowe i piecyki żeliwne. Eksponowany jest również sprzęt do utrzymywania higieny oraz urządzenia służące do przygotowywania potraw. Kamienica mieszczańska została wyposażona w meble i przedmioty, które są reprezentatywne dla mieszkań w tym okresie.

Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu posiada największą w Polsce kolekcję prac Jana Cybisa, malarza urodzonego we wsi Wróblin koło Głogówka na Opolszczyźnie w 1897 roku, zmarłego w Warszawie w 1972 roku. Obecnie na stałej wystawie malarstwa na parterze oglądać można 36 obrazów. Jest to wybór z opolskiej kolekcji - najstarsze prezentowane obrazy powstały we Francji w latach 20., najmłodsze - tuż przed śmiercią malarza w 1972 roku.

Wystawa została pomyślana jako całościowa prezentacja pradziejów Opolszczyzny poczynając od ok. 300 000 lat temu do czasów wczesnego średniowiecza. W przejrzysty sposób przedstawione są na ekspozycji zmiany, które zachodziły we wszystkich dziedzinach życia w kolejnych epokach: kamienia, brązu i żelaza. Podstawowym źródłem przekazu o formach osadnictwa, budowie domów, zdobywaniu pożywienia i surowców, z których wytwarzano przedmiotu codziennego użytku, broń czy ozdoby.

Na wystawie prezentowane są zabytki odkryte w trakcie wieloletnich badań archeologicznych przeprowadzonych w grodzie na Ostrówku w Opolu. W trakcie tych badań pozyskano ogromną ilość źródeł do poznania dziejów wczesnośredniowiecznego grodu, jego systemu obronnego, rozplanowania zabudowy, wyposażenia domów Odkryte dobrze zachowane elementy drewniane pozwoliły na rekonstrukcję wału grodu, moszczonych dranicami ulic i placów oraz budynków wznoszonych z belek w konstrukcji zrębowej.