W zachodnim skrzydle pierwszego piętra Muzeum Narodowego w Gdańsku, w bezpośrednim sąsiedztwie Galerii Malarstwa Gdańskiego prezentowane są zabytki, które dają odpowiedzi na te pytania. W dwóch przestrzeniach wystawienniczych wyeksponowano meble o cechach stylowych baroku z 2. połowy XVII i początku XVIII wieku oraz meble rokokowe, powstałe w 2. połowie XVIII stulecia. Prócz nich można także podziwiać starannie dobrane pod względem stylu i czasu powstania obiekty ze zbiorów rzeźby, malarstwa...

Wystawa prezentuje dzieła zachodnioeuropejskie ze zbiorów Muzeum Narodowego im. Brukenthala w Sibiu i jest poświęcona malarstwu włoskiemu. Choć eksponowane są dzieła powstałe od końca XV do końca XVIII w., dominują wśród nich obrazy powstałe w Wenecji i Rzymie od końca XVI do połowy wieku XVIII, w mniejszym stopniu reprezentowani są artyści działający w Neapolu i Mediolanie. Na wystawie zetkniemy się z dziełami, które dopiero od niedawna oglądać można poza Rumunią.

Malarstwo Andrzeja Umiastowskiego jest całkowicie autonomiczne i pod wieloma względami niezwykłe. Już na samym początku artystycznej działalności Umiastowski określił swoje zainteresowania - głównym bohaterem jego prac stał się człowiek. Tym samym artysta wpisał się w ciąg kontynuatorów sztuki moralizatorskiej posługującej się językiem groteski - sztuki charakterystycznej dla okresów przełomów, schyłkowości i przewartościowań.

Wystawa w późnogotyckim wnętrzu dawnego Wielkiego Refektarza (klasztornej jadalni) prezentuje ceramikę używaną w Gdańsku od XV po XX wiek. Podstawą dla utworzenia gdańskiej kolekcji był zbiór Ludwiga Garbego zakupiony w 1881 roku przez władze Gdańska w celu utworzenia Prowincjonalnego Muzeum Rzemiosł Artystycznych. Zbiór Garbego został udostępniony w 1884 roku, obejmował wszystkie typy ceramiki: kamionkę, fajanse, porcelanę i wyroby garncarskie.

Kolekcja mebli liczy blisko 470 eksponatów. Wzbogacona o kilkadziesiąt depozytów różnych instytucji i osób prywatnych, zawiera meble wyrobu miejscowych warsztatów: gdańskich i elbląskich, eksponaty z krajów północnoeuropejskich, a także obiekty mniejszych rozmiarów, jak: drewniane wywieszki i puchary cechowe, dekoracje snycerskie, świeczniki, konsole i inne sprzęty. Trzon obecnej kolekcji, uzupełnianej stopniowo o nowe nabytki i depozyty.

Już od czasów średniowiecza Gdańsk był prężnym ośrodkiem rozwoju rzemiosł kowalsko-ślusarskich. O znaczeniu tej gałęzi rzemiosła może świadczyć fakt, że kowale wraz ze ślusarzami należeli do jednego z czterech Cechów Głównych. W okresie nowożytnym zasłużoną sławę nie tylko w Prusach Królewskich, lecz także w Rzeczypospolitej, zdobyły sobie zwłaszcza kraty gdańskie, dzieła efektowne i dużych rozmiarów, zamawiane niejednokrotnie przez zleceniodawców z głębi kraju.

Muzeum posiada około 150 różnych obiektów wykonanych z cyny. Są to sprzęty domowe oraz pochodzące z kościołów katolickich i luterańskich. Prawdziwą rzadkością, z powodu nietrwałości i łatwego zużywania się cyny jest średniowiecza konew w typie tzw. hanzeatyckim i ampułki mszalne. Różne odrębności stylistyczne prezentują dzbanki wykonane w Gdańsku, Królewcu, Elblągu, Bernie i Wallis, Rotterdamie, Lipsku, Jeleniej Górze.

Podstawę kolekcji złotnictwa stanowią dzieła przekazane przez różne korporacje miejskie, kościoły i zbory protestanckie, które pozyskało Muzeum dzięki hojności obywateli gdańskich w końcu XIX wieku i w okresie międzywojennym w wieku XX. Dzieła te wykonane zostały w warsztatach gdańskich i pruskich, w okresie późnego średniowiecza oraz w czasach nowożytnych (wiek XVII do schyłku XVIII), gdy Gdańsk dominował w zakresie wytwórczości złotniczej.

Zapis testamentowy kupca i kolekcjonera Jacoba Kabruna (1759 - 1814), przekazującego rodzinnemu Gdańskowi cenną kolekcję rysunków i grafik mistrzów europejskich od końca XV do początków XIX wieku, stał się wyzwaniem dla władz miasta i jedną z najistotniejszych przyczyn powołania w 1872 roku gdańskiego Muzeum Miejskiego. Mimo upływu niemal dwustu lat od śmierci kolekcjonera i 135 lat od powstania Muzeum, którego tradycje kontynuuje obecne Muzeum Narodowe.

Zbiór Malarstwa Flamandzkiego i holenderskiego miał swój początek w kolekcji gdańskiego kupca Jakoba Kabruna (1759-1814) przekazanej miastu testamentem w 1814 roku. W 1872 roku zbiory te stały się własnością otwartego wówczas Stadtmuseum. Muzealna galeria rozrastała się dzięki zakupom. Do najważniejszych nabytków należą obrazy zakupione dla Stadtmuseum Danzig w latach 1940-1943, które nadały ton ówczesnej kolekcji malarstwa flamandzkiego i holenderskiego. Wojenne losy tej kolekcji były burzliwe.